Hoe creëer je een spraakmakende en succesvolle romantische opera? Hoe worstelt een artistiek team met de spanningen tussen hun eigen ideologische visies en de praktische mogelijkheden van het negentiende eeuwse Italiaanse operabedrijf? De censuur verbood bepaalde politieke onderwerpen, zangers eisten dat hun stemmen zouden schitteren en het operahuis wilde een successtuk. Dit en veel meer kan je ontdekken in het nieuwe Operatheekvolume over Giuseppe Verdi’s Ernani, het eerste grote internationale succes van deze welbekende Italiaanse componist.

Het operatheekboekje werd geschreven door Annelies Andries, universitair docent aan de Universiteit Utrecht en bestuurslid van de KVNM. In een auteursblog voor Leuven University Press licht ze al een tipje van de sluier op over de inhoud.

Leg in één zin uit waar het boek over gaat.
Hoe creëer je een succesvolle romantische opera? Dit boekje onderzoekt hoe de componist Giuseppe Verdi met zijn team op zoek ging naar het meest spraakmakende onderwerp voor een nieuwe opera en welke ideologische en praktische uitdagingen ze hierbij tegenkwamen.

Wat of wie heeft je geïnspireerd om voor dit onderwerp te kiezen?
Verdi’s opera’s waren voor mij het opstapje naar een passie voor dit genre, waardoor ik uiteindelijk musicoloog ben geworden. Ondertussen beluister en bestudeer ik veel verschillende soorten muziek en opera. Maar toen Opera Ballet Vlaanderen me vroeg om terug in zijn oeuvre te duiken voor dit Operatheekboekje, heb ik deze kans met beide handen gegrepen.

Heb je leestips  – boeken, blogs, tijdschriften, ... – voor wie meer over het onderwerp wil weten?
Over Verdi is er al zoveel goeds en interessants geschreven. Als je meer wil weten over de politieke context waarin zijn opera’s furore maakten, dan is zeker Mary Ann Smart’s Waiting for Verdi: Italian Opera and Political Opinion, 1815-1848 (University of California Press, 2018) aan te raden. Als je wat meer wil weten over andere opera’s, kijk zeker ook eens naar de andere boekjes in de Operatheek-reeks.

Hoe verliep het schrijfproces voor dit boek? Heb je iets verrassends, grappigs of vreemds meegemaakt?
Mijn academisch onderzoek gaat vooral over opera in Frankrijk ten tijde van Napoleon. Dus ik was blij verrast Napoleon ook verschillende keren tegen te komen in mijn studie van Ernani. De Franse auteur Victor Hugo, wiens Hernani de inspiratiebron vormde voor Verdi’s opera, werd toen in Frankrijk gezien als een soort Napoleon van de literaire romantiek. Bovendien was het één van Napoleons meest geduchte politieke critici, Madame de Staël, die deze literaire romantiek oorspronkelijk op de kaart had gezet in Frankrijk.

Wat wil je dat de lezers van je boek onthouden?
Hoe opera echt teamwerk is waarbij kunstenaars steeds opnieuw uitgedaagd worden hun ideologische visies te verzoenen met de praktische mogelijkheden en waarbij ze rekening moeten houden met alle teamleden die samen het werk creëren.

Heb je plannen voor een volgende publicatie? Waar zal die over gaan?
Ik ben een boek aan het schrijven over opera en identiteitsvorming in het vroegnegentiende eeuwse Parijs van Napoleon. Ik onderzoek hoe de oude aristocratie, de nouveaux riches, en kunstenaars gebruik maakten van opera om elitaire gemeenschappen te creëren en om zich na de verwoestingen van de Franse Revolutie nieuwe identiteiten aan te meten.

Ben je benieuwd naar hoe Ernani in 1844 tot stand kwam en hoe we vandaag deze opera nieuw leven in kunnen blazen? Tijdens de opera brunch bij Opera Ballet Vlaanderen, op 18 december, wordt het boekje gelanceerd en de nieuwe productie uitgelicht. Dramaturg Koen Bollen gaat dan in gesprek met Annelies Andries, alsook de dirigent Julia Jones en de regisseur Barbora Horáková Joly. Kijk voor meer informatie op 
https://www.operaballet.be/en/programme/season-2022-2023/operabrunch-ernani.
 

Dit boekje maakt deel uit van de Opertheek reeks, waarvoor Opera Ballet Vlaanderen en Universitaire Pers Leuven sinds 2020 de handen in elkaar slaan. Naar aanleiding van nieuwe producties, wordt tweemaal per jaar een compact boekje gepubliceerd dat de historische en culturele achtergrond van een opera uitlicht. Een aanrader voor elke operaliefhebber, cultuurminnaar, musicoloog en muzikant. Ga voor meer informatie over deze serie naar 
https://lup.be/collections/series-operatheek/products/186529.