Sinds de afgelopen Ledenvergadering zijn er niet één, maar twee bestuursleden van de KVNM die zich hoofdzakelijk richten op studentzaken: Lotte de Smet (Universiteit van Amsterdam) en Maria Zwartbol (Universiteit Utrecht). Zij werken samen om een brug te slaan tussen de KVNM en de verscheidenheid aan studenten die zich bezighouden met musicologisch onderzoek aan de verschillende universiteiten en conservatoria in Nederland. Hier stellen zij zichzelf kort voor en vertellen zij hun visie.

1. Kun je jezelf kort voorstellen? Wie ben je en wat doe je (of studeer je, specifiek de richting misschien)?

Lotte:

Naast mijn werkzaamheden als muziekdocent en pianolerares ben ik momenteel bezig met mijn studie muziekwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder heb ik de opleiding Docent Muziek aan het conservatorium Codarts afgerond. Daarnaast ben ik ook actief als muzikant waar je mij meestal in actie kan zien bij een jazzensemble of bigband. Op deze manier is de agenda helemaal gevuld met muziek; je kunt dus wel zeggen dat muziek mijn grootste passie is. 

Maria:

Afgelopen zomer ben ik afgestudeerd van de onderzoeksmaster Musicology aan de Universiteit Utrecht. Momenteel volg ik de educatieve master Kunstgeschiedenis aan de UU.

2. Zijn er bepaalde projecten of onderwerpen waar je je specifiek op richt binnen jouw studie?

Lotte: De richting die ik heb gekozen binnen de bachelor muziekwetenschap is historische muziekwetenschap. Dat is eigenlijk omdat ik het heel leuk vind om in partituren te duiken en muziek te ontcijferen, maar ik moet zeggen dat zowel de cognitieve als culturele richting die de UvA biedt ook enorm interessant zijn. Mijn meest recente onderzoek ging over improvisatie praktijken in barok en bebop jazz. Daarvoor dook ik in een improvisatie van bebop fenomeen Charlie Parker en vergeleek ik zijn improvisatiestijl met de Fluit fanatasia van barokcomponist G.P. Telemann. Daar kwamen zeer interessante en verrassende conclusies uit en ik vond het ook heel leuk om te doen. Grote kans dat ik mij verder ga verdiepen in het onderwerp improvisatie voor mijn scriptie dit jaar. 

Maria: Mijn interesses liggen vooral binnen de historische muziekwetenschap, maar daarbinnen vind ik enorm veel onderwerpen interessant. Het afgelopen jaar heb ik vooral onderzoek gedaan naar de Nederlandse muziekcultuur van de zestiende- en zeventiende eeuw. Mijn Masterscriptie ging bijvoorbeeld over kinderen en liedcultuur in de zestiende- en zeventiende-eeuwse Noordelijke Nederlanden. Tegelijkertijd houd ik mij ook veel bezig met de intersectie tussen muziekwetenschap, erfgoed- en museumstudies, en publiekseducatie. 

3. Hoe heb je voor het eerst kennisgemaakt met de KVNM en waarom besloot je lid te worden?

Lotte: De eerste keer dat ik erover las was volgens mij in een e-mail van de UvA. Ik ben toen gelijk gaan uitzoeken wat de KVNM precies was. Ik was op zoek naar een plek waar je buiten de universiteit ook op wetenschappelijk niveau met muziek bezig kunt zijn dus toen ik te weten kwam dat de KVNM bestond heb ik mij direct als lid aangemeld. Bovendien leek het me een goede gelegenheid om andere muziekwetenschappers te ontmoeten met wie ik kan discussiëren en praten over musicologische onderwerpen. Met die gedachte ben ik lid geworden. Later zag ik dat de KVNM op zoek was naar een student-bestuurslid en ik voelde wel dat ik graag mijn steentje bij wilde dragen. Ik besloot te solliciteren voor de functie en ik ben nog steeds erg blij en dankbaar dat ik nu deel mag uitmaken van het bestuur van de KVNM. 

Maria: Ik moet eerlijk bekennen dat ik tijdens mijn Bachelor nog nooit gehoord had van de KVNM, terwijl ik wel veel gebruik maakte van het TVNM voor mijn essays destijds… Pas tijdens mijn Master raakte ik, via Annelies Andries, betrokken bij de KVNM. Toen ik me destijds verdiepte in de vereniging werd ik gelijk enthousiast, want het gaf eigenlijk antwoord op iets wat ik tot dan toe gemist had in mijn studie: een musicologisch netwerk dat verder reikt dan alleen Utrecht. 

4. Wat vind je belangrijk aan de rol van de KVNM voor studenten en net afgestudeerde leden? 

Maria: Als beroepsvereniging voor Muziekwetenschappers is de KVNM enorm waardevol voor jonge musicologen en musicologen in spé, omdat het misschien wel de beste manier is om een netwerk te vinden dat verder reikt dan alleen de universiteit of hogeschool. Het kennen van mensen binnen het brede werkveld is enorm relevant als je je aan het oriënteren bent op carrièremogelijkheden of onderzoeksmogelijkheden. Maar ook als je net begint met Muziekwetenschap is het heel waardevol om hier een idee van te hebben, en ook om erachter te komen waar muziekwetenschappers in Nederland zich zoal mee bezighouden.

Lotte: Het is zo mooi dat er een plek is waar je muziekwetenschappers kunt ontmoeten. De KVNM is precies die plek. Het kan je als student inspireren en helpen in je carrière ook als je nog niet zo goed weet wat je na je studie wilt gaan doen. Ik weet dat sommige studenten soms na hun afstuderen eigenlijk niet zo goed weten welke richting ze precies op willen of in welk werkveld ze willen bewegen. Door onder andere evenementen die de KVNM organiseert kun je een idee krijgen van wat er allemaal speelt in het musicologische veld. Hier heb je de mogelijkheid om andere muziekwetenschappers te ontmoeten die je wellicht kunnen inspireren in jouw verdere loopbaan en keuzes. Ik denk dat dit heel waardevol voor studenten kan zijn. Wat ook heel leuk is, is dat de KVNM studenten de mogelijkheid geeft om op de website dingen te publiceren of om openlijk vragen te stellen over onderzoeksonderwerpen. Het bestuur is heel bereikbaar dus je kunt ze altijd een mail sturen, stel je zou bijvoorbeeld graag een onderzoeksoproep willen doen. De KVNM biedt voor studenten ook nog meer mogelijkheden zoals de kans op beurzen en prijzen. Belangrijk is dat de KVNM studenten een kijkje geeft in de musicologische wereld. 

Maria: Daarnaast is er de mogelijkheid om bijvoorbeeld symposia of conferenties bij te wonen die de KVNM organiseert. Zelf had ik tijdens mijn bachelor bijvoorbeeld nog nooit een conferentie bijgewoond, en had ik niet echt een beeld bij zo’n academisch evenement, terwijl het woord “conferentie” vaak valt in een artikel of tijdens een college. Het bijwonen van een KVNM symposium of conferentie is dus een toegankelijke manier om dit te ervaren, en relatief dichtbij huis! Voor Masterstudenten kan het deelnemen aan een KVNM conferentie of symposium ook een goede manier zijn om ervaring op te doen met academisch presenteren.

5. Wat zijn (is) volgens jullie (jou) de grootste uitdagingen waar studenten in de Muziekwetenschap tegenwoordig mee te maken hebben?

Lotte: Het is lastig om voor een meerderheid te spreken, maar ik denk dat studenten niet zo’n goed beeld hebben van de arbeidsmarkt voor muziekwetenschappers. Dat komt ook doordat het werkveld van muziekwetenschappers weinig wordt gepromoot. De vraag wat ben en kan je nou na zo’n studie? Dat beeld moet anders worden en ik hoop dat de KVNM daar ook aan kan bijdragen. Het maakt het niet makkelijk dat de cultuursector steeds meer onder vuur ligt. Denk aan de verhogingen van de BTW en andere bezuinigingen op cultuur. Door dit soort maatregelen wordt het voor muzikale instellingen zoals orkesten, festivals en musea moeilijker om te blijven bestaan. Dit zet ook muziekwetenschappers onder druk, omdat ze ineens worden geconfronteerd met vragen over welke kansen er zijn voor muziekwetenschappers om werk te vinden in sectoren zoals cultureel erfgoed, muziekarchieven of concertorganisaties. 

Maria: Tegenwoordig is ook enorm veel bronmateriaal online te vinden. Dat is vooral een positieve ontwikkeling, omdat het natuurlijk ontzettend veel materiaal gemakkelijk toegankelijk maakt, en het scheelt tijd en reiskosten. Maar aan de andere kant komen studenten ook minder vaak in aanraking met archieven en fysieke bronnen. Zelf begon ik ook pas tijdens mijn Master vaker naar (stads)archieven te gaan, en ik vond het in eerste instantie lastig om te weten welke instituties relevant zijn en om door fysieke bronnen of registers te zoeken… Op de hoogte zijn van de belangrijkste (muziek)archieven en instanties in Nederland kan in dat opzicht ook heel praktisch zijn!

6. Zijn er specifieke studentzaken binnen de KVNM waar je je op wilt focussen?

Maria: Studenten maken deel uit van het musicologische veld, en hun betrokkenheid en stem binnen deze vereniging is daarom belangrijk. Ik denk dat het hoofddoel daarom is om studenten actiever te betrekken bij de vereniging. Het is daarom belangrijk om de zichtbaarheid van de KVNM, en de georganiseerde activiteiten, te vergroten onder deze doelgroep - je kunt immers niet lid worden van een vereniging waar je nog nooit van gehoord hebt! Daar zijn Lotte en ik hard mee bezig. 

Lotte: Maria en ik zijn sinds kort bezig met de vraag hoe we studenten meer bij de vereniging kunnen betrekken. Onze focuspunten gaan vooral uit naar het organiseren van activiteiten voor studenten, zodat ze bekend raken met de vereniging en het musicologische onderzoeksveld. Het menselijk contact is daarin volgens mij het allerleukste en belangrijkste, daarom raad ik studenten ook aan om evenementen bij te wonen. 

7. Welke projecten of activiteiten staan er op de planning bij de KVNM waar je enthousiast over bent?

Maria: De studentenconferentie in het voorjaar van 2025! Daar kunnen we momenteel nog weinig over zeggen, maar ik kijk ernaar uit om dit met andere studenten en docenten op te zetten. 

Lotte: Dat is toch wel de jaarlijkse studentenconferentie. To be continued…!

8. Heb je nog tips voor studenten die overwegen om lid te worden van de KVNM?

Maria: Soms melden studenten zich wel aan, maar komen zij eigenlijk nooit naar evenementen. Dat is jammer, want juist daar krijg je een concreet idee van de KVNM, haar leden en bezigheden. Mijn tip is dan ook: trommel je studiegenoten op om een keertje een evenement bij te wonen zoals het najaarssymposium op 9 november! Dit zeg ik niet alleen voor promotiedoeleinden, maar vooral omdat het veel leuker en laagdrempeliger is om zoiets te bezoeken met iemand die je al kent. En er zijn tijdens zo’n dag ook genoeg koffiemomenten om bij te praten en de andere leden te leren kennen. 
Lotte: Nou, het antwoord is heel simpel eigenlijk: gewoon doen! Je hebt niks te verliezen, en er zitten voor studenten vooral voordelen aan. Het opent een wereld vol mogelijkheden, maar het is aan jou om die eerste stap te zetten. Ik kan mij voorstellen dat de naam door zijn ‘beperking’ ook studenten kan afschrikken. De naam Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis (KVNM) suggereert dat de vereniging zich puur focust op de ‘Nederlandse Muziekgeschiedenis’, maar dat is eigenlijk allang niet meer zo. Tegenwoordig is het musicologische onderzoeksveld binnen de KVNM veel breder; er is plek voor een diversiteit aan muziektradities - denk aan populaire muziek of andere genres -  of interdisciplinair onderzoek. Ook al liggen jouw interesse misschien niet per sé in de tak geschiedenis, is het goed om te weten dan KVNM een breder doel dient dan de naam suggereert. Iedereen is van harte welkom ;)!

Lidmaatschap voor studenten is het eerste jaar gratis en kost daarna slechts € 15,-

Stuur een mailtje naar bestuursassistent[at]kvnm.nl voor het gratis studentlidmaatschap.